Ανεμογεννήτριες στα νησιά…της Αλεξάνδρας Κοφινιώτη

Ανεμογεννήτρια. Η αιολική μηχανή που μετατρέπει τον άνεμο από κινητική ενέργεια σε ηλεκτρική ενέργεια. Αρα εξοικονόμηση ενέργειας. Αρα καθαρή ενέργεια που υποκαθιστά τον ρυπογόνο λιγνίτη και τον λιθάνθρακα. Άρα γκρίνια, δυστοκία και φορτισμένες καταστάσεις στην προοπτική τοποθέτησης ειδικά στα νησιά μας.

Εικόνες όπως αυτή των γαϊδουριών φορτωμένων με σακιά που πηγαίνουν στους μύλους για να γίνουν αλεύρι δεν βλέπουμε πια. Έχουν γίνει διακοσμητικοί οι μύλοι στα νησιά μας. Υπάρχουν όμως κάποιοι πιο μοντέρνοι που έχουν αρχίσει και κάνουν δειλά την εμφάνισή τους στα βράχια τους με μια άλλη ιδιότητα. Αυτή της παραγωγής ενέργειας. Ανεμογεννήτριες και αιολικά πάρκα. Μια υπόθεση που έχει ανοίξει τον ασκό του Αιόλου με μια ολοένα εντεινόμενη κινητοποίηση των τοπικών νησιωτικών κοινωνιών ενάντια στην εγκατάστασή τους.

Μετά το 2000, άρχισαν να εμφανίζονται, με σκοπό την αξιοποίηση των ΑΠΕ. Έχουν δοθεί αφειδώς από την ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) δεκάδες άδειες για εγκατάσταση ανεμογεννητριών και αιολικών πάρκων στα νησιά, αλλά και εκατοντάδες άδειες στο σύνολο της χώρας. Στα πλαίσια των στόχων και των χρονοδιαγραμμάτων της Ε.Ε. ο στόχος αυτός υπηρετούσε και τις δεσμεύσεις της χώρας.
Έτσι για τις Κυκλάδες, μόνο για τις ανεμογεννήτριες (εκτός των άλλων ΑΠΕ), εγκρίθηκαν τόσες πολλές άδειες, που όχι μόνο υπερκάλυπταν την αναγκαία αλλά και τη συνεχώς αυξανόμενη τοπική ζήτηση, λόγω τουρισμού.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν αιολικά πάρκα στην Άνδρο, στην Τήνο, στην Πάρο, στη Σίφνο, στη Νάξο και στην βραχονησίδα Αγ. Γεώργιος, ενώ απ ότι φαίνεται μια ακόμη βραχονησίδα αυτή της Πολυαίγου ετοιμάζεται να γίνει αιολικό πάρκο.

Οι μεγάλες και εντυπωσιακές κινητοποιήσεις της Τήνου, αλλά και της Πάρου, ο ευρύτερος συντονισμός των νησιών που βρίσκεται σε εξέλιξη, ούτε μπορούν να αντιμετωπίζονται με συνεχόμενη κρατική καταστολή, ούτε μπορούν να ανασταλούν χωρίς εντυπωσιακές αλλαγές, από πλευράς της κυβερνητικής πολιτικής.
Στην περίπτωση της Τήνου π.χ., η κινητοποίηση αυτοδιοίκησης, τοπικών φορέων και απλών πολιτών, με το δυναμισμό και την ομοψυχία της, έκανε γνωστό προς όλες τις κατευθύνσεις το πρόβλημα και το τι μπορεί να πετύχει.

Μια από τις βασικές αιτίες που επέβαλαν την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα νησιά μας ήταν και ότι ο υπερ-διπλασιασμός του ποσοστού ΑΠΕ στον τομέα θέρμανσης και ψύξης (από 13% το 2004 σε 30% το 2018) είναι κυρίως αποτέλεσμα της μεγάλης μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας για θέρμανση και ψύξη (σχεδόν 40%), η οποία συνέβη κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης.

Μέσα σε 15 χρόνια το ενεργειακό μείγμα της Ελλάδας έχει αλλάξει ριζικά, με υπερδιπλασιασμό του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) από 7% το 2004 σε 18% το 2018, όσο είναι και ο δεσμευτικός στόχος της χώρας για το έτος 2020, δηλαδή το μερίδιό της για την επίτευξη του στόχου 20% ΑΠΕ σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το καλοκαίρι που μας πέρασε έκανα την επίσκεψή μου βράδυ στο αιολικό πάρκο της Σίφνου για να συνδυάσω τις ανεμογεννήτριες με τον έναστρο ουρανό και τα φώτα της νύχτας. Δυο ανεμογεννήτριες σε ένα κομμάτι της Σίφνου, βόρεια που θεωρώ ότι εκεί όπου έγινε η ΜΠΕ για την εγκατάσταση τους δεν ενοχλούν ούτε από θέμα εικόνας αλλά ούτε από θέμα ηχορύπανσης, όπως αναφέρουν ορισμένοι κάτοικοι της περιοχής.

Είναι επιβλητικοί, δεν έχουν την παραδοσιακή μορφή ενός μύλου, υψώνονται σαν χέρια στον ουρανό που ζητούν την βοήθεια για στείλουν την δύναμη του Αίολου στη ΔΕΗ, αλλά όταν σκέφτεσαι ότι εκμεταλλεύεται την αιολική ενέργεια και την προσφέρει, αλλάζει ο τρόπος σκέψης. Δυστυχώς αυτή είναι η σχεδίαση τους και δεν πιστεύω ότι είναι πια τα εκτρώματα που τα θεωρούν. Πριν χρόνια κάποιοι είχαν κάνει την προσπάθεια να τοποθετήσουν στο νησί της Σερίφου ανεμογεννήτριες. Μόνο που αντίκριζες τις φωτογραφίες που είχαν κατασκευάσει για ν αποτρέψουν την εγκατάστασή τους, θα τρομάζατε. Το νησί έμοιαζε μια σταλιά στα πόδια των ανεμογεννητριών. Ήταν τοποθετημένες στην κορυφογραμμή των βουνών του νησιού. Λάθος πρακτικές και λάθος κινήσεις. Η ημιμάθεια όπως πάντα χειρότερη από την αμάθεια και εκεί σε όλο της το μεγαλείο της. Επιτέλους πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά. Στο μέλλον. Στην προστασία του περιβάλλοντος. Στο μέλλον των παιδιών μας. Πιστεύω ότι καλό είναι οι κάτοικοι των νησιών μας και κυρίως των Κυκλάδων που είναι όπως λένε και τα νησιά των ανέμων, θα έπρεπε να μπουν στην διαδικασία να δουν την εξοικονόμηση ενέργειας με άλλη ματιά. Εκεί εκμεταλλευόμαστε τον αέρα κάπου αλλού τη δύναμη του νερού.
Προχωράμε στην ανάπτυξη και στην εξοικονόμηση με σωστές μεθόδους. Όλα αλλάζουν προς όφελός μας και όφελος του περιβάλλοντος αλλά όχι τόσο δραματικά.