Η θέση της γυναίκας στην πολιτική (της Α. Κοφινιώτη)

Βρισκόμαστε πέντε μήνες (26 Μαΐου 2019) πριν τις Αυτοδιοικητικές Εκλογές με το νέο εκλογικό σύστημα. Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα κεφάλαια του “Κλεισθένη” είναι αυτό που αφορά την αύξηση της ποσόστωσης της συμμετοχής των γυναικών, η οποία ανεβαίνει από το 30% στο 40%.

Ποια είναι η θέση της γυναίκας στην σημερινή πολιτική σκηνή και πόσο ισότιμα συμμετέχει στα κέντρα λήψης αποφάσεων για τα κοινά;

Αν ανατρέξουμε πιο παλιά θα δούμε ότι στα αρχαία χρόνια η γυναίκα κυρίως των βασιλικών οίκων και των αριστοκρατικών οικογε­νειών μπορούσε να διαδραματίζει έναν σημαντικό πολιτικό ρόλο καθώς ο «οίκος» ήταν το κέντροτων πολιτικών αποφάσεων.

Στην συνέχεια, ο ρόλος της γυναίκας περιορίστηκε στα εντός του σπιτιού καθήκοντά της μέχρι περίπου τα μέσα του 20ου αιώνα. Η δυτική κοινωνία πέρασε από ριζικές, σχεδόν κατακλυσμιαίες αλλαγές από την Αναγέννηση μέχρι σήμερα που επηρέασαν κάθε τομέα της ιδιωτικής και, κυρίως, της δημόσιας ζωής ιδιαίτερα τις σχέσεις μεταξύ των διάφορων κομματιών της κοινωνίας.

Αυτό που έχει παραμείνει χωρίς αντίστοιχες αλλαγές μέχρι σήμερα που είναι αρχές του 21ου αιώνα είναι η άνιση εμπλοκή των δύο φύλων στην δημόσια ζωή και ιδιαίτερα την πολιτική ζωή. Για αιώνες ολόκληρους θεωρούνταν ότι τα πολιτικά δικαιώματα ήταν προνόμιο αποκλειστικά των ανδρών που ήταν και το κομμάτι του πληθυσμού που ήταν σχετικά πιο μορφωμένο. Η γυναίκα άργησε πολύ να αποκτήσει ισότιμα πολιτικά δικαιώματα με τον άντρα. Για παράδειγμα, οι πρώτες διεκδικήσεις του γυναικείου κινήματος αφορούσαν το δικαίωμα για ψήφο. Χρειάστηκαν δεκαετίες έντονων γυναικείων αγώνων για να μπορέσουν οι Ελληνίδες μαζί με τις άλλες Ευρωπαίες να αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου.

Η Φιλανδία είναι η πρώτη χώρα που έδωσε ψήφο στις γυναίκες το 1906, ακολούθησε η Αγγλία το 1928, η Ελλάδα το 1952, ενώ η Γαλλία και η Ιταλία το 1954 (Παυλάκου, 1991).

Παρόλα αυτά, για πρώτη φορά οι γυναίκες ψήφισαν στις Δημοτικές Εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου 1934. Βέβαια εκλογικό δικαίωμα δεν δόθηκε σε όλες, αλλά μόνο σε όσες είχαν κλείσει τα 30 χρόνια ζωής και διέθεταν τουλάχιστον απολυτήριο Δημοτικού. Αυτά για την ιστορία.

Ουσιαστικά το γυναικείο κίνημα ανδρώθηκε και οργανώθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο όταν οι γυναίκες βγήκαν από το σπίτι και έλαβαν μέρος σε δραστηριότητες που ήταν ανέκαθεν ανδρικό προπύργιο όπως βιομηχανικές εργάτριες στην βαριά βιομηχανία, πιλότοι, κτλ. Μέσα από αυτές τις δραστηριότητες είδαν ότι μπορούν να τα καταφέρουν εξίσου καλά με τους άνδρες και άρχισαν να απαιτούν σιγά σιγά όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτό, κάτι που οδήγησε στην οργάνωση του γυναικείου κινήματος.

AΑρχικά η συμμετοχή των γυναικών στη λήψη των αποφάσεων σε σχέση με αυτή των ανδρών ήταν ελάχιστη, αν και με την πάροδο του χρόνου αυτή η ανισότητα γινόταν λιγότερο αισθητή, ακόμα υπάρχει ανάμεσα στα δύο φύλα, καθώς η πολιτική εξουσία συγκεντρώνεται κυρίως στα χέρια των ανδρών. Η νομοθετική εξίσωση ανδρών και γυναικών, παρόλο που έχει συμβεί εδώ και πολλά χρόνια και στην πατρίδα μας, καθόλου δεν προεξοφλεί την εξίσωση στην πράξη.

Η δυσπιστία των πολιτών για το αν μπορούν οι γυναίκες να διοικήσουν τόσο υψηλόβαθμες θέσεις είναι μια από τις αιτίες όπου οφείλεται στα στερεότυπα που αναπαράγονται σχετικά με τις ικανότητες της γυναίκας σε πολιτικές θέσεις. Την δεκαετία του 70 για παράδειγμα, παρόλο που η γυναίκα έχει μπει στη παραγωγή, δεν έχει καταφέρει να διεισδύσει σε επιτελικές θέσεις στην επαγγελματική ιεραρχία. Γι αυτό και ο μέσος όρος της συμμετοχής των γυναικών σε πολιτικές θέσεις είναι πολύ χαμηλός.

Συγκεκριμένα, όσον αφορά τα αξιώματα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση τα ποσοστά είναι πιο υψηλά σε σχέση με αυτά στην Κεντρική Κυβέρνηση της χώρας μας, αφού οι πολίτες διστάζουν να επιλέξουν μια γυναίκα ως Πρωθυπουργό ή Υπουργό. Γι αυτό και οι γυναίκες βρίσκουν διέξοδο μέσα από τα Διοικητικά Συμβούλια των Συλλόγων και των Σωματείων ώστε να μπορέσουν να αναδείξουν και να αποδείξουν ότι είναι ικανές για τέτοιου είδους θέσεις, διότι είναι πιο ειλικρινείς και ευαισθητοποιούνται περισσότερο από τους άνδρες για τα ζητήματα που αφορούν την κοινωνία και την εκπαίδευση, σε αντίθεση με τους άνδρες, που δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην οικονομική πολιτική.

Αν και οι οικογενειακές υποχρεώσεις την αναγκάζουν να έχει λιγότερο χρόνο να ασχοληθεί με τα πολιτικά ζητήματα εν συγκρίσει με τον άνδρα, εν τούτοις αποδεικνύει ότι όλα μπορεί να τα καταφέρει και να είναι πάντα σε όλες τις υποχρεώσεις της παρούσα. Υπάρχουν αρκετές απόψεις ανάμεσα στο γυναικείο κίνημα ότι σήμερα υπάρχει μια νέα μορφή της πατριαρχικής κοινωνίας του παρελθόντος, γιατί παρόλο που η γυναίκα έχει πάρει πολύ ή λίγο ισότιμη θέση στην σημερινή κοινωνία σε όλες τις μορφές της, είναι ακόμα υποχρεωμένη να οργανώνει την ζωή της γύρω από τις οικογενειακές τις υποχρεώσεις αντίθετα απ’ ότι συμβαίνει με τον άνδρα.

Κανένας δεν μπορεί να κόψει το δικαίωμα της συμμετοχής της γυναίκας στην πολιτική ζωή. Αντίθετα η ισότιμη συμμετοχή όλων είναι κάτι που προσθέτει κύρος και αξία στις αποφάσεις που λαμβάνονται μια και μειώνεται η διαφορά αυτών που λαμβάνουν τις αποφάσεις και αυτών που τις αφορούν

Κλείνοντας αυτό το μικρό αφιέρωμα στην «Γυναίκα και στην Πολιτική» όπου ξυπνάει πάντα παραμονές των Αυτοδιοικητικών και των Εθνικών Εκλογών και γνωρίζοντας την ιστορία της γυναίκας στην πολιτική θα ήθελα να σας βάλω τον προβληματισμό από τώρα και να σκεφτείτε εάν η αύξηση της ποσόστωσης στο θέμα των γυναικών είναι δίκαιη, ειδικά τώρα που έχει πλέον εκτιναχθεί σε τέτοια ύψη και πολλαπλασιάζεται μοιραία και ο βαθμός δυσκολίας της συγκρότησης ψηφοδελτίου, αφού ο αναγκαστικός αριθμός συμμετοχής γυναικών θα δημιουργήσει τεράστια ζητήματα. Θα περιμένω να δω την απάντηση του προβληματισμού σας στο αποτέλεσμα που θα βγάλουν οι κάλπες με την δικής απόφαση.