Skip to content

Σχέσεις γονέων και παιδιών στο οικογενειακό δίκαιο..του Β. Χαιλάζη

Α μέρος

1) Η Γονική Μέριμνα (η φροντίδα για τα ανήλικα τέκνα) είναι το σπουδαιότερο λειτούργημα καθώς αποτελεί το προσφορότερο μέσο για την επιτέλεση της κύριας κοινωνικής αποστολής της οικογένειας, η οποία συνίσταται στη σωματική, πνευματική και ψυχολογική ανάπτυξη ων παιδιών μέχρι την ενηλικίωσή τους.

Το έτος 1983 με το νόμο 1329 έγινε τομή στο Οικογενειακό Δίκαιο, το οποίο πλέον εφάρμοσε πολλές προοδευτικές αλλαγές όπως την ισότητα των δύο φύλλων.

Επίσης μέχρι τότε η γονική μέριμνα ονομαζόταν <<πατρική εξουσία>>, ασκούνταν μόνο από τον πατέρα και κατά τρόπο αυταρχικό. Μετά το ν. 1329 η πατρική εξουσία αντικαθίσταται από τη γονική μέριμνα η οποία α) ασκείται πλέον και από τους δύο γονείς και β) αποβλέπει βασικά στην προστασία του συμφέροντος των παιδιών.

ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΡΙΜΝΑ πια ΟΧΙ ΕΞΟΥΣΙΑ!

Η ΓΟΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ περιλαμβάνει:

α) Την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου,

β) Τη διοίκηση της περιουσίας του,

και γ) Την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση (σύμβαση ή δίκη).-

Σε περίπτωση διάστασης των γονέων ή διαζυγίου το Δικαστήριο, κατά κανόνα ρυθμίζει μόνο την επιμέλεια (δηλαδή την περίπτωση α’ της Γονικής μέριμνας) και όχι τις περιπτώσεις β’ και γ’ (παραπάνω) οι οποίες ασκούνται και από τους δύο γονείς, (εκτός εάν αφαιρεθεί ολόκληρη η γονική μέριμνα πράγμα το οποίο σπάνια συμβαίνει).-

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ σημαίνει το δικαίωμα του γονέα που την ασκεί να προσδιορίζει τον τόπο κατοικίας του τέκνου του, τον τρόπο των σπουδών του και έχει την άμεση φροντίδα για το πρόσωπό του (υγεία, συναναστροφές κ.λ.π.)

Ο γονέας ο οποίος δεν ασκεί την επιμέλεια, διατηρεί το δικαίωμα επικοινωνίας με το τέκνο του σε ημέρες και ώρες οι οποίες είτε συμφωνούνται μεταξύ των γονέων είτε διαμορφώνονται από το Δικαστήριο.

Όποιος γονέας έχει την επιμέλεια των τέκνων έχει το δικαίωμα να ζητήσει ο άλλος γονέας να συνδράμει οικονομικά (εν μέρει ή πλήρως, ανάλογα με τα εισοδήματα του καθενός) στα έξοδα διατροφής, εκπαίδευσης, ψυχαγωγίας, περίθαλψης ιατρικής, κ.λ.π. του τέκνου.

Πάντως η παροχή στέγης, παρασκευή φαγητού, βοήθεια στην μελέτη των μαθημάτων, πλύσιμο ρούχων και όποια άλλη υπηρεσία προσφέρει ο γονέας που έχει την επιμέλεια του τέκνου αποτιμάται χρηματικά και συνυπολογίζεται στην όποια υποχρέωση οικονομικής συνεισφοράς του γονέα αυτού στα εν γένει έξοδα ανατροφής του τέκνου.

2) ΕΠΩΝΥΜΟ ΤΕΚΝΟΥ

Με το παλαιότερο δίκαιο το παιδί έπαιρνε αυτοδίκαια το επώνυμο του Πατέρα. Πλέον βάσει της αρχής της ισότητας των φύλων το επώνυμο των παιδιών προσδιορίζεται από δήλωση των δύο γονέων πριν το γάμο, η οποία δήλωση δεν επιτρέπεται να μεταβληθεί όμως είναι δυνατόν να περιλαμβάνει και τα δύο επώνυμα (των γονέων) και αφορά όλα τα παιδιά που θα γεννηθούν. Εάν η δήλωση αυτή παραληφθεί (ή οι δύο σύζυγοι διαφωνούν), τότε τα παιδιά παίρνουν το επώνυμο του πατέρα.

Επιτρέπεται λοιπόν να δοθεί το επώνυμο και των δύο συζύγων όμως εάν ένας από αυτούς έχει δύο επώνυμα θα χρησιμοποιηθεί μόνο το ένα. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να υπάρχουν τρία επώνυμα. Αυτά (ως προσωνύμια) τα έχουν μόνο οι καταζητούμενοι! Βέβαια δε μπορεί να δοθεί το επώνυμο τρίτου προσώπου π.χ. του κουμπάρου!

Εάν το τέκνο γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του τότε αποκτά, το επώνυμο της μητέρας του. Εάν μετά ακολουθήσει γάμος τότε εφαρμόζονται όσα παραπάνω αναφέραμε περί κοινής δήλωσης κ.λ.π. Όμως,

ΕΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΗΛΙΚΟ ΜΟΝΟ ΑΥΤΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΠΟΙΟ ΕΠΩΝΥΜΟ ΘΑ ΕΧΕΙ.

 

3) ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΩΝ:

α) Η αμοιβαία υποχρέωση για βοήθεια, στοργή και σεβασμό.

Αυτή η αμοιβαία υποχρέωση υπάρχει (προβλέπεται από το νόμο) αδιάφορα εάν τα παιδιά είναι ενήλικα ή ανήλικα. Η υποχρέωση είναι κυρίως ηθική όμως, αφού προβλέπεται από το νόμο (άρθρο 1507 Αστικού κώδικα ΑΚ), μετατρέπεται κα σε νομική υποχρέωση η οποία όμως δεν είναι δυνατό να εκτελεστεί δικαστικά και για αυτό έχει βασικά παιδαγωγικό ρόλο.

Περιεχόμενο έχει (και) τον αμοιβαίο σεβασμό των αντιλήψεων και των Πολιτικών και Θρησκευτικών πεποιθήσεων των γονέων και των παιδιών, δηλαδή τα παιδιά μας δεν επιτρέπεται να μας… επιβάλλουν να ψηφίσουμε όποιο κόμμα εκείνα προτιμούν!!!

Πάντως η υποχρέωση για παροχή υπηρεσιών (στο σπίτι ή στο επάγγελμα) λειτουργεί μόνο υπέρ των γονέων και όχι υπέρ του τέκνων.

β) Η υποχρέωση των παιδιών για παροχή υπηρεσιών (άρθρο 1508 ΑΚ)

Η υποχρέωση αυτή είναι νομική και υπάρχει εφόσον:

1) Το παιδί συνοικεί με τους γονείς του (ενήλικο ή ανήλικο) – (έγγαμο ή μη)

2) Διατρέφεται ή ανατρέφεται από αυτούς,

και 3) Παρέχει υπηρεσίες ανάλογες με τις δυνάμεις του και τις βιοτικές συνθήκες του π.χ. εάν σπουδάζει και οι γονείς του είναι εύποροι να μη του στερούν πολύτιμο χρόνο από την μελέτη όταν μπορούν να προσλάβουν οικιακή βοηθό ή υπάλληλο.

Οι παραπάνω υπηρεσίες παρέχοντας (όταν παρέχονται), χωρίς αμοιβή. –

 

4) Η ΓΟΝΙΚΗ ΠΑΡΟΧΗ

Μετά την κατάργηση του θεσμού της προίκας, την ηθική υποχρέωση των γονέων να βοηθούν οικονομικά, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα παιδιά τους προβλέπει το άρθρο 1509 (ΑΚ).

Με τη γονική παροχή επιδιώκονται οι εξής σκοποί:

α) Η δημιουργία ή η διατήρηση οικονομικής ή οικογενειακής αυτοτέλειας. Αυτό σημαίνει την ανεξαρτητοποίηση του παιδιού από τους γονείς του με την εγκατάστασή του σε ξεχωριστό σπίτι αδιάφορα εάν υπάρχει ή επίκειται γάμος.

 

β) Η έναρξη ή εξακολούθηση επαγγέλματος.

Δεν έχει σημασία εάν το παιδί είναι ενήλικο, έγγαμο ή εύπορο και πρόκειται βασικά για δωρεά ιδίως εάν υπερβαίνει το μέτρο που επιβάλουν οι περιστάσεις, είναι πιθανόν να αφορά την μεταβίβαση κυριότητας κινητού ή ακινήτου πράγματος, πρόσφορο χρηματικό ποσό, απαλλαγή του παιδιού από υποχρέωση κ.λ.π.. Ο παρέχων όμως ευθύνεται για οποιοδήποτε πραγματικό ή νομικό ελάττωμα (ζημίες του ακινήτου ή ύπαρξη προσημείωσης σε αυτό) μόνο όπως ο δωρητής δηλαδή ελαφρύτερα (βαρυτερα) π.χ. εάν απέκρυψε δολίως το ελάττωμα κ.λ.π.).

 

This Post Has 0 Comments

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Back To Top