Σήμερα βρισκόμαστε εδώ για να αποδώσουμε φόρο τιμής στην μνήμη και στην ασβέστη ψυχή του ποιητή Μίνου Ζώτου. Έναν ποιητή που έζησε έντονα, ερωτεύτηκε, πόνεσε και έκανε στίχους το σύντομο πέρασμά του από την ζωή. Το 1932 και σε ηλικία εικοσιεφτά χρονών πεθαίνει από φυματίωση. το κερί του σβήνει, νωρίς… αλλά είναι η λάμψη του, μια φλόγα που μας καίει και μας ζεσταίνει ταυτόχρονα. Η φωνή του, σάλπισμα ζωής που ήχησε αλλά έμεινε στο πατάρι του χρόνου. Ελπίζουμε, στην αγαλλίαση και στην δικαίωση του, καθώς μας παρατηρεί από τον κόσμο των αγγέλων. Ευχόμαστε σήμερα, να κάνει μια στάση κοντά μας και να μας χαιρετίσει ανακουφισμένος με το χαμόγελό του.
Ταπεινά στέκομαι και αφουγκράζομαι τα κύματα της φωνής του εστιάζοντας στο βιβλίο που μου δόθηκε απο τον Πρόεδρο του ΑΘΛΕΠΟΛΙΣ κ. Μ. Μεταξά με τίτλο «ΜΙΝΩΣ ΖΩΤΟΣ –ΑΠΑΝΤΑ – ποιήματα – Αλληλογραφία- Εργοκριτική» μια ολοκληρωμένη έκδοση απο το αξιόλογο έργο του ποιητή που περιλαμβάνει ακόμη και την προσωπική του αλληλογραφία με ιερά τέρατα της ποίησης και της λογοτεχνίας. Γίνομαι πιστή ακόλουθη του έργου του αγγίζω με προσοχή τα πλήκτρα των στίχων του που αντηχούν σήμερα σε ορατόριο θρήνου. Μεγαλείο η ψυχή του, απλώνεται γύρω μας σε λέξεις, σε ήχους, σε μελωδία. Νιώθουμε την αγωνία του, την κραυγή του, τον πόθο του, που ξεχύνεται στην ζωή και γραπώνεται κρεμάμενος απο τα σύνορά της ματώνοντας τα χέρια του σε μελάνι. Στάζει πόνο που μας το μεταγγίζει. Μιλά για άνισες μάχες , πικραμένος συνθέτει τους παλμούς της γενναίας καρδιάς του με πλούσιο λεξιλόγιο και αποχρώσεις. Ενας αγωνιστής που μάχεται ανάμεσα σε έρωτα και θάνατο με ψυχή Ιππότη…. Το μυαλό του ελεύθερο ανοίγεται σε νοήματα. Ο έρωτας πάντα στο προσκήνιο να του βασανίζει το μυαλό με τα παιχνιδίσματα του. Μια Μαρία του έκαιγε τα σωθικά … τον ακούμε στην σελίδα 32 να λέει: «Μες στην καρδιά μου ο έρωτας στενάζει απελπισμένα Η γνώση με αντιμάχεται κι οι πόθοι με κυκλώνουν Όλα τα ενάντια σμίξανε για πόλεμο σ’εμένα» ένας πληγωμένος πιστός των πόθων και των παθών του. Στην σελίδα 42. περιγράφει με την πέννα του να ζωγραφίζει αριστουργηματικά το ΞΕΓΕΛΑΣΜΑ « … κι ειδα η ψυχή να σταματά σαν άτι που εξαφνιάστη Μα ακόμα ωστόσο κι άπιστη στον πόνο της να πνίγει, έτοιμη πάλι να πιαστεί Και πάλι να ξεφύγει» Πόσο περίτεχνα μας εξιστορεί τον δαίμονά του, ντύνοντας με μέλι τις πληγές του για να νιώθουμε το γλυκό του πόθο που ξεγυμνώνεται και ελευθερώνεται, σαν ανοίγει τα φτερά της γυμνής αλήθειας του μπροστά μας.
Πολύπλευρος φιλοσοφεί την μοίρα του με έναν πικραμένο εσωτερικό διάλογο. στην σελ. 35 σε μια ιερή στιγμή μονολόγου αναρωτιέται: «τι θέλεις πάλι, ανήσυχη καρδιά μου και χτυπάς ? Μη δε το μάθαμε τι σημαίνουν όλα?» Κι άλλες πάλι φορές μοιάζει με καπετάνιο στο λαβωμένο σκαρί του που δεν διστάζει να ανοιχτεί σε φουρτουνιασμένες θάλασσες. Αλμύρα και ύδωρ οι λέξεις του. Χαροπαλεύει και θεριεύει! στην σελ 40. Γράφει : «Μέσα στην Θύελλα μάχεται το πλοίο μου πάντα στ’ανοιχτά κι εγω στην πλώρη ατάραχος τη θάλασσα αντικρύζω κι αν με χτυπούν τα κύματα δεν περιμένω ακρογιαλιά και μόνο για το γούστο μου πλωρίζω κι αρμενίζω» Βουτά και μάχεται αναμετρώμενος με τις ανάσες του . Υψώνεται και μεγεθύνεται. Ακούμε την κραυγή του την τελευταία σαν βέλος φλογοβόλο στοχεύοντας και διαπερνώντας τις καρδιές μας εσαεί…
είναι ο ποιητής Μινως Ζώτος. Λέει χαρακτηριστικά στην σελ. 41 «είναι η ψυχή μου ένας λυγμός που στο άπειρο αναλύεται μια νότα που ανερμήνευτη για πάντα θα σταθεί γ’αυτή παρόμοιο τίποτε στη γη δεν απαντιέται … στην σελ. 39
Με μια απίστευτη ειλικρίνεια και αυτογνωσία θα μας περιγράψει τόσο παραστατικά το σαράκι του: «ένα ελαφρύ ανασήκωμα των ώμων μου και φτάνει να τιναχτεί απο πάνω μου του πόνου μου ο βραχνάς κι όμως αυτό το ελάχιστο που κόπο δε μου κάνει, ψυχή μου αυτό είναι το πολυ, που δεν το αποτολμάς…» Ένας ποιητής πέρα για πέρα αληθινός και τολμηρός σε λέξεις που ερμηνεύονται απόλυτα στο βιο του. Χωρίς υπεκφυγές βάδισε στο μεδούλι της ποίησης με οδηγό το μονοπάτι της άδικης μοίρας του. Μελετώντας και ερευνώντας ευρύτερα το έργο του σε μια προσπάθεια οχι μόνο να τον ανακαλύψω αλλά να τον μάθω , να τον ζήσω έστω και νοητά, σημαντική είναι η πληροφόρηση που περνούμε απο την κριτική του Γιάννη Γαϊτάνη το 1967. Στο δοκίμιό του «Ξεχασμένοι Λυρικοί» μια πηγή απο το αρχείο της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών μέσα απο την συμβολή του αξιότιμου Προέδρου κου Λ. Τζόκα. Διαβάζουμε στη σελ.12 : « ο Μίνως Ζώτος ήταν ένας ζωντανός ποιητής με την ποιητική ευλογία της λυρικής θεότητος. Αληθινός ποιητής μιας γρήγορης και πονεμένης ζωής, μιας φλογισμένης απο όνειρα και πόθους που στο τέλος αυτοαναφλέγει και έσβησε. Ενας λυρικός φιλόσοφος του θεατού, που τραγούδησε τον ίδιο τον πόνο του κι έδωσε ψυχή και λαλιά στ’ανθρώπινο δάκρυ. Δεν ήταν απλός κάλφας, αλλά αφεντικό στο ποιητικό εργαστήρι. Μια ποιητική ιδιοφυία με πλούσιο και λυρικό παλμό. Το βαθύ πνεύμα της μελαγχολίας του, τον αργό μα βέβαιο θάνατο, την λύτρωση και το εξαγνιστικό άγχος τακανε λυρικό χρησμό. Ελεγειακός και πεισιθάνατος ήταν πράγματι ο Μίνως Ζώτος , που σε πολλά του ποιήματα εγγίζει τα αόρατα σύνορα της απαισιοδοξίας. Έτσι μένει ο τραγουδιστής του αργού και βέβαιου θανάτου «ταμαθα πια. Τι μένει άλλο να μάθω Και τι θα μου γλυκάνει την καρδιά Κι είν΄ολα όπως τα πάρουμε κι είναι όλα Σα γεννημένα, απ’την ίδια μας ματιά Σπουδαίο δεν είναι τίποτα δω κάτω Μηδ’άξιο για να χαίρεσαι ή να κλαις. Τ’αμαθα πια, τι μένει άλλο να μάθω? Καλλιο να μην μάθαινα ποτες…»
Το 1952 στο περιοδικό «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ» τεύχος 105, της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών ο αείμνηστος συγγραφέας Κώνστας γράφει για τον τιμώμενο ποιητή μας οτι « αν και δεν πρόφτασε να δώσει όλους τους καρπούς της ψυχικής κι αισθητικής προετοιμασίας του ο Ζώτος πρόκαμε ωστόσο να τυπώσει δυο βιβλία στίχων, τα «Βήματα» (Αθήνα 1929) και το «Αφιέρωμα» (Αθήνα 1930). [… ] θα αναφέρει για το έργο του οτι Ο στίχος του ξεχωρίστηκε γενικά για την πλούσια ποιητική διάθεση, την άρτια τεχνική γνώση, τη λυρική αίσθηση και την αξιοσημείωτη πρωτοτυπία του, ενώ το βαθύ πνεύμα της μελαγχολίας, που τον διαπνέει, αντηχεί την εσωτερική αγωνία του χωρίς ελπίδα γιατρειάς απο την αρρώστια του . Το 1972 ο ίδιος, θα εκδόσει τα ποιήματα του τιμώμενου ποιητή με τίτλο «’Άπαντα», μια έκδοση που χρηματοδοτήθηκε απο την Κοινοτική Αρχή Νεοχωρίου συμπεριλαμβάνοντας τις δυο ποιητικές συλλογές καθώς και την ανέκδοτη μέχρι τότε ποιητική συλλογή «Σουρτίνα».
Στον τελευταίο ποιητικό σταθμό «Σουρτίνα» όπως αναλύεται απο τις πηγές, ανιχνεύω έντονα χαρακτηριστικά απο το μαύρο σύννεφο της αρρώστιας που τον έπνιγε. Η γραφή του είχε πλέον το παράπονο της απώλειας που ερχόταν . Της ζωής του και του ερωτά του.
στη σελ. 295 ,στο επιγραφόμενο ποίημα «Αγωνία» και αφιερωμένο στην Μαρία Πολυδούρη γράφει: «Αγαπημένη μου, τι θέλεις απο μένα? Οι μέρες μου τώρα περνούν με θλίψη και δέος, Τις νύχτες τα όνειρά μου ταραγμένα Κι είναι απο εσένα. Είναι απο σένα!
Στο βιβλίο που κρατάμε σήμερα στα χέρια μας με τίτλο «ΜΙΝΩΣ ΖΩΤΟΣ –ΑΠΑΝΤΑ – ποιήματα – Αλληλογραφία- Εργοκριτική», περιλαμβάνονται ανέκδοτα ποιήματα, αρχείο φωτογραφιών και χειρογράφων, πηγές εργοκριτικής καθώς και η προσωπική του αλληλογραφία. Μια θαυμάσια και πολυτελή έκδοση που έγινε με δαπάνες απο την δεύτερη γενιά του ποιητή, της κας Ειρήνης Αλετρά και του σύζυγου της Χρήστου Μαρούδα. Τους ευχαριστούμε πολύ για αυτην την πολιτιστική κληρονομιά που αφήνουν στον τόπο μας.
Κλείνοντας τον λόγο μου ανάβω το κερί σου Μίνω Ζώτο μαζί με ενα ποίημα σου με μια ευχή σου όπως παρουσιάζεται
στην σελ. 111 «Α! Να’χα ενα μικρό Κομψό βιβλίο με στίχους Ένα βιβλίο μικρό Να κλείνει όλους τους ήχους Να κλείνει μια καρδιά Με αγγέλους και διαβόλους Μια ανθρώπινη καρδιά Με τους παλμούς της όλους!»
Ευχόμαστε σήμερα η προσπάθεια όσων βοήθησαν στην ολοκλήρωση του έργου σου να οδήγησε σε ένα βιβλίο όπως το ζήτησες που να κλείνει τους ήχους όλους άλλα κυρίως να συνθέτει το χαμόγελό σου εκεί που είσαι τώρα και μας κοιτάς…
Ευχαριστώ θερμά το Αθλητικό Επιστημονικό Πολιτιστικό σωματείο ΑΘΛΕΠΟΛΙΣ και τον σύλλογο Αιτωλοακαρνάνων Γέρακα για το βήμα που μου πρόσφεραν να μιλήσω και να παρουσιάσω σε αυτην την όμορφη εκδήλωση, έναν ποιητή που οι λέξεις του είναι για μένα πολυτιμο φυλαχτό. Ας τον κρατήσουμε για πάντα στην καρδιά μας!
Σας ευχαριστώ πολύ !