Φοβού τους Δαναούς και τρίποδα φέροντες…(του Νίκου Σίμου)

Η τέχνη της φωτογραφίας έχει κερδίσει αδιαμφισβήτα θέση στη ζωή μας, είτε ακούσια είτε εκούσια. Η αλήθεια είναι πως το μάτι δεν μπορεί να αντισταθεί σε μία όμορφη εικόνα είτε αυτή την βλέπει στις σελίδες ενός περιοδικού είτε είναι κρεμασμένη σε κάποιο τοίχο ή ξεφυλλίζοντας κάποιο άλμπουμ. Και δεν αναφέρομαι σε φωτογραφίες γνώριμων προσώπων ή χώρων, όπου η συναισθηματική εμπλοκή επηρεάζει την αντικειμενικότητα.

Όμως μια τάση της εποχής είναι η φωτογραφοφοβία!!! Είναι η εμμονή ως προς την απαγόρευση λήψης φωτογραφιών σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους που βρίσκονται σε κοινή θέα, ειδικότερα αν ο εξοπλισμός του φωτογράφου μοιάζει «επαγγελματικός».

Πώς ορίζεται όμως ο επαγγελματικός εξοπλισμός από έναν μη επαγγελματία; Μα φυσικά από το μέγεθος, διότι το μέγεθος μετράει!!!! Όσο μεγαλύτερος ο φακός, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος λήψης ποιοτικών φωτογραφιών!!! Ιδιαίτερη, δε, ευαισθησία δείχνουν οι «υπεύθυνοι» δημόσιων χώρων στην ύπαρξη τρίποδου!!! Τρομάζουν στην όψη του και σπεύδουν να λάβουν οδηγίες από «ανώτερα κλιμάκια» για το πώς θα χειριστούν το «περιστατικό». «Κέντρο λαμβάνεις; Είναι ένας κύριος εδώ με τρίποδο και τραβά φωτογραφίες. Τι κάνουμε;» Τι και αν η διπλανή παρέα βγάζει 100 το λεπτό με κινητά, τι και αν εξηγείς ότι θες να βγάλεις φωτογραφία το χρωματισμένο από φώτα σιντριβάνι, οι προστάτες του «Χρυσού» εμπορικού κέντρου είναι αποφασισμένοι να μην δείξουν το παραμικρό σημάδι αδυναμίας, να μην δείξουν ανοχή σε εγκληματικές ενέργειες!!!

Αφήνεις τους εμπορικούς χώρους και πας στο λόφο του Φιλοπάππου να φωτογραφίσεις την Αθήνα από ψηλά. Ανοιχτός χώρος, σκέφτεσαι, με ελεύθερη είσοδο που περπατάνε οικογένειες, τρέχουν ποδηλάτες με ποδήλατα βουνού. Κι όμως!!! Στην όψη φωτογραφικής τσάντας ένα «ηλεκτροσόκ» πλήττει τον συμπαθέστατο υπάλληλο της αρχαιολογικής υπηρεσίας που είναι επιφορτισμένος να ανεβάζει την μπάρα για να επιτρέπει σε περιπολικά να διέρχονται του αρχαιολογικού χώρου.

«Είστε για την εκδήλωση;», ρωτά. «Όχι», απαντώ. «Απαγορεύεται η φωτογράφηση», λέει αυστηρά. «Ποιου πράγματος;» ρωτώ. «Του αρχαιολογικού χώρου», ανταπαντά. «Μα θέλω να φωτογραφήσω την Αθήνα από ψηλά», ξαναπαντώ. Σιωπή… «Ξέρετε, δεν μπορείτε να φωτογραφίσετε τα αρχαία χωρίς άδεια γιατί μπορεί να χρησιμοποιήσετε τις φωτογραφίες για επαγγελματικό σκοπό», λέει μετά από σκέψη. «Μα, και το αυτοκίνητο μπορεί να το χρησιμοποιήσω για ληστεία. Δεν πρέπει να οδηγώ;» Σιωπή ξανά…

Σκέφτεσαι μετά να πας στο Μετρό και να βγάλεις τα τρένα που περνούν με ταχύτητα και να παίξεις με το φωτισμό!!! Μόνο η Αντιτρομοκρατική δεν κατάφθασε!!! Απαγορεύεται για λόγους ασφαλείας λένε. Αλλά μπορείς να βγάλεις με το κινητό ή με μια compact φωτογραφική μηχανή. Όχι όμως με «επαγγελματική» μηχανή που φέρει τρομακτικού μεγέθους φακό και φυσικά χωρίς χρήση τριπόδου, το οποίο δύναται να μετατραπεί σε φονικό όπλο μαζικής καταστροφής!!! Σαν Τρανσφόρμερ ένα πράμα!!!

Λες, θα πάω παραλιακά, σε εκείνο το νέο μέρος που αγαπούν και υμνούν τον πολιτισμό. Δεν μπορεί! Θα εκτιμήσουν την προσπάθεια ενός ερασιτέχνη να εκπολιτιστεί!!! Σε πλησιάζει η υπηρεσία ασφαλείας και σου λέει ευγενικά «Είστε ευπρόσδεκτος να βγάλετε όσες φωτογραφίες θέλετε!» Χαμογελάς από ικανοποίηση… «…αλλά απαγορεύεται η χρήση τρίποδου…» ΣΟΚ! Γεμάτος απορία ρωτάς το λόγο. «Διότι έτσι βγαίνουν επαγγελματικές φωτογραφίες». «Μπορώ να στηρίξω τη μηχανή σε κάποιο κάγκελο ή παγκάκι;» ρωτάς. «Ασφαλώς» σου απαντούν… Speechless, που λένε και οι Άγγλοι!

Μπορεί τα παραπάνω να διαβάζονται σαν χρονογράφημα, αλλά είναι όλα πραγματικά γεγονότα που έχω αντιμετωπίσει προσωπικά.

Ας δούμε όμως λίγο το νομικό πλαίσιο γύρω από τη λήψη φωτογραφιών.

Η λήψη φωτογραφιών σε δημόσιους χώρους, ακόμα και όταν το θέμα είναι εγκαταστάσεις κτηρίων της αστυνομίας, επιτρέπεται. Mε το θέμα αυτό ασχολήθηκε ο Συνήγορος του Πολίτη σε σχετικό πόρισμα το οποίο μπορείτε να δείτε στον παρακάτω σύνδεσμο (http://www.synigoros.gr/resources/docs/porisma_dimosiographos.pdf) για δημοσιογράφο που συνελήφθη επειδή φωτογράφιζε κτήριο της αστυνομίας.

Συγκεριμένα αναφέρει: «Η Αστυνομική ∆ιεύθυνση υπεραμύνθηκε της νομιμότητας της σύλληψης, με το επιχείρημα ότι η λήψη φωτογραφιών ‘κινεί υπόνοιες διάπραξης εγκλήματος’. Ο Συνήγορος του Πολίτη επανήλθε, επιμένοντας ότι δεν νοούνται περιορισμοί στο δικαίωμα φωτογράφησης χώρων εξ ορισμού προσιτών στην κοινή θέα»

Έπειτα υπάρχει και ένα άλλο πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη (http://www.synigoros.gr/resources/199930-deltio-typou-ose.pdf), με το οποίο αναλύθηκε η απαγόρευση φωτογράφησης σιδηροδρομικών εγκαταστάσεων και αποδείχθηκε ότι ήταν χωρίς νομικό έρεισμα, επειδή βασιζόταν σε μια απαγόρευση φυσικής πρόσβασης στις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις. Άλλο όμως η απαγόρευση φυσικής πρόσβασης κι άλλο η απαγόρευση καταγραφής εικόνων, πράγμα το οποίο τελικά αποδέχθηκε και ο ΟΣΕ.

Αυτό που δυστυχώς διαπιστώνεται μέρα με τη μέρα είναι ότι η διεθνής έξαρση της τρομοκρατίας περιορίζει σημαντικά τις ελευθερίες νομοταγών πολιτών, άρα νίκη της τρομοκρατίας. Άσε που υποψιάζομαι έντονα ότι οι ένστολοι φοβούνται τα τρίποδα περισσότερο από τα όπλα …. και βέβαια ότι τα τρίποδα βλάπτουν σοβαρά την πνευματική υγεία….των διπόδων