Χορτολογία ἤτοι τρόπος τοῦ καλλιεργεῖν τὰ πρὸς νομὴν τῶν ζώων ἀξιολογώτερα χόρτα … Θωμά Μακ Γιλλ, 1830

Ἐπειδὴ καὶ ἡ Ἑλλὰς ἐχρημάτισεν ἑκατονταετηρίδας ὑπὸ τὴν τρομερὰν φραγγέλην τοῦ καταδυναστικωτάτου δεσποτισμοῦ, ὅστις μὲ τὴν ἀναισθησίαν του ἐμποδίζε κάθε καλόν, ὡς τὴν Βιομηχανίαν, καὶ τὴν πρόοδον τῶν τεχνῶν μὲ πράξεις ὠμοτητάτης δυναστείας κατ’ ὀρθὸν  λόγον θέλει ὑπεθέσειν τὶς, ὅτι αἱ νεώτεραι πρόοδοι τῆς γεωργίας, εἶναι μόνον ἐν μέρει γνωσταὶ εἰς τοὺς καλλιεργητὰς ταύτης τῆς κλασικῆς γῆς.

Ὑπὸ τοιαύτην αἴσθησιν, καὶ ἀπὸ τὴν φιλάνθρωπον ἐπιθυμίαν, ὁμοὺ μὲ τὰ ἰδιαίτερα αἰσθήματα ὁποῦ ἐτρέφομεν, καὶ ἐδείξαμεν πάντοτε διὰ τὴν εὐτυχίαν αὐτοῦ τοῦ τόπου, ἐτολμήσαμεν νὰ συναθροίσωμεν, ὅπως κάλλιον ἐδυνήθημεν, ἀπὸ τοὺς ἀξιολογωτέρους συγγραφεῖς, μερικὰς ἰδέας περὶ γεωργίας, ἐνόνοντες μὲ αὐτὰς, καὶ τὰς ἰδικᾶς μας πεῖρας, αἱ ὁποῖαι, παρακαλοῦμεν, ἵνα ὑποληφθῶσιν ὡς εἰσαγωγὴ εἰς τοῦτο τὸ πονημάτιον^. «Περὶ τῶν φυσικῶν, καὶ ἐπεισάκτων χόρτων εὐαρμοστωτέρων πρὸς τροφὴν τῶν ζώων, χλορά, ἢ ξηραμένα, ἢ καὶ ὡς προνομὴν, ὁπόταν αἱ πεδιάδες δὲν χλοάζουν καμμίαν τροφὴν διὰ τὴν αὐστηρότητα τῶν καιρῶν.»

Ἡ ἀξιόλογος ἐπιστήμη τῆς γεωργίας, ἔσυρε διὰ τινα καιρὸν τὴν προσοχὴ πολλῶν τε τῶν ἐξευγενισμένων ἐπαρχιῶν τῆς Εὐρώπης, καὶ μὲ ἀμοιβαίαν κλίσιν, καὶ ἐπιστημονικὴν ἀναζήτησιν ἐσυλλέχθησαν, καὶ ἐκλέχθησαν, ἀφ’ ὅλα τὰ μέρη τοῦ κόσμου οἱ πολύτιμοι σπόροι τῆς γῆς, οἵτινες τραφέντες  ἐπιμελῶς, ηὐξήνθησαν εὐτυχῶς κατὰ τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον, ὡς τὸ κλίμα  ἐσυγχωροῦσε. Μεταξὺ δὲ αὐτῶν ἐπαριθμοῦνται, καὶ τὰ πρὸς νομὴν τῶν ζώων πολύτιμα χόρτα.

Εἰς τὴν μεγάλην Βρεταννίαν, ἔνθα τὴν σήμερον εἶναι ἡ πηγὴ τῶν τεχνῶν καὶ τῶν ἐπιστημῶν, καὶ τῆς ὁποίας τὰ συμφέροντα ἐρευνῶνται ἀπὸ ὅλας τὰς τάξεις τῶν κατοίκων της, ἀρχόμενοι ἀπὸ τὸν Πρίγγιπα ἕως τὸν ἰδιώτην, ἐσυστήθησαν πολλὰ καταστήματα πρὸς ἐνίσχυσιν τῆς γεωργίας ὑπὸ τὴν ὑπεράσπισιν τῶν ἐξουσιαστῶν τοῦ τόπου, καὶ βραβεύεται ὁ γεωργὸς ἐκεῖνος, ὅστις ἤθελε φέρειν εἰς ἐντέλειαν τοὺς πολυτίμους καρποὺς τῆς γῆς.

Τοιαῦτα καταστήματα ἐσυστήθησαν εἰς τὴν Γαλλίαν, καὶ εἰς ἄλλους τινὰς τόπους. Ἂλλ’ ἡ ἀναζῶσα Ἑλλὰς ὑστερεῖται τοιούτων καταστημάτων, ἐκ τῶν ὁποίων οἱ ἄλλοι τόποι εὐμοιροῦσιν, κατὰ τὰς διαφόρους περιστάσεις των^. διὰ τοῦτο χρεωστεῖ ἤδη ὅτε ἐλευθέρα, καὶ ὑπὸ πατρικὴν διοίκησιν, νὰ φροντίση διὰ νὰ ἀποκαταστήση αὐτά. Ἀλλὰ μὲ τὸ νὰ χρειάζηται καιρὸς ὥστε νὰ συστήση τοιαῦτα καταστήματα, τούτου ἕνεκα ἡ μήτηρ τῶν ἐπιστημῶν καὶ τῶν τεχνῶν, πρέπει ἐν τῷ μεταξὺ τούτω νὰ ὠφεληθῆ ἀπὸ τὴν πρόοδον, τὴν ὁποίαν οἱ κλάδοι της ἔκαμαν εἰς τὸ διάστημα τῶν δυστυχιῶν της, καὶ οὕτω νὰ ἐπανασύρη εἰς τοὺς μητρικούς κόλπους της, τὸ ἐν ἀρχὴ φυὲν ἐξ αὐτῆς.