Skip to content

Canto Ostinato…του Κώστα Ριζόπουλου

Canto Ostinato που σημαίνει «επίμονο τραγούδι», είναι το όνομα που έδωσε στην σύνθεσή του ο Ολλανδός συνθέτης Simeon ten Holt. Η σύνθεση γράφτηκε μεταξύ 1973 και 1979 όπου πραγματοποιήθηκε και η πρώτη του εκτέλεση. Η ιδιαιτερότητα του κομματιού έγκειται στο ότι ο εκτελεστής ή μάλλον οι εκτελεστές έχουν μεγάλη ελευθερία στον τρόπο που θα το εκτελέσουν. Επιπρόσθετα, ελευθερία υπάρχει τόσο στην επιλογή των οργάνων όσο και στον αριθμό των εκτελεστών. Το πιο σύνηθες είναι να παίζεται από δύο ή τέσσερα πιάνα. Το κομμάτι είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο που να δίνει την ελευθερία στους εκτελεστές να το ερμηνεύουν, αν θέλουν, με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά. Ο Simeon ten Holt έχει γράψει εκατόν έξι μικρά μουσικά θέματα (sections) που μπορούν να παιχτούν όπως το επιθυμούν οι εκτελεστές και να επαναληφθούν από μία έως πολλές φορές με εξαίρεση κάποιες «γέφυρες» που παίζονται άπαξ. Λόγο αυτής της ιδιαιτερότητας το κομμάτι μπορεί να διαρκέσει από περίπου 80 λεπτά μέχρι και περισσότερο από μία μέρα.

Ο ίδιος ο συνθέτης αναφέρει τα παρακάτω ως οδηγίες για την εκτέλεση του κομματιού:
Το σχήμα των επαναλήψεων, ως δομικό στοιχείο του κομματιού, επιτρέπει στους εκτελεστές να κάνουν τις δικές τους επιλογές σχετικά με:
α) τον αριθμό των επαναλήψεων των σχετικών ενοτήτων (sections) (οι ενότητες που ορίζονται ως γέφυρα πρέπει να παίζονται μόνο μία φορά),
β) τις εντάσεις (forte, piano κ.λπ.),
γ) τον τρόπο εκτέλεσης (legato, staccato, portato κλπ.).

Το κομμάτι αναπτύσσεται στο πλαίσιο των επιλογών που προσφέρονται σε αυτά τα τρία σημεία και αξίζει να θυμόμαστε ότι οι εκτελεστές δεν επιτρέπεται να ενεργούν ως συνθέτες και να παίζουν νότες που δεν βρίσκονται στην παρτιτούρα. Οι οκτάβες στα περιπλανητικά μέρη θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή και συγκράτηση. Το να παίζονται οκτάβες, με το δεξί καθώς και με το αριστερό χέρι, απαγορεύεται κατηγορηματικά. Οι εκτελεστές θα πρέπει να θυμούνται καλά ότι το δεξί χέρι του κυρίως μέρους και το (μετατοπισμένο) δεξί χέρι του παραπάνω τμήματος , θα πρέπει να παίζονται συνεχώς και κατά συνέπεια σε «στενή απόσταση».

Οι εκτελεστές πρέπει να έχουν κατά νου ότι δεν υπάρχει κανένας μαέστρος να κουνάει την μπαγκέτα του πάνω από το Canto Ostinato και ότι η εσωτερική δύναμη των ίδιων των εκτελεστών είναι που θα πρέπει να εκτελέσει αυτό το καθήκον. Ο έλεγχος, ακόμη και όταν ασκείται από έναν από τους εκτελεστές, βρίσκεται στο σύνολο των αλληλεπιδράσεων.

Όταν περάσει λίγη ώρα οι διαφορετικές εντάσεις που εναλλάσσονται με μία αξιοπρόσεκτη μετάβαση, από το forte στο piano και το αντίστροφο (terraced dynamics) και αυτό συμβαίνει συλλογικά, σημαίνει ότι όλοι οι εκτελεστές συμβαδίζουν. Αυτό μπορεί να συμπίπτει με μια αλλαγή με τον τρόπο της εκτέλεσης, από το legato μέχρι το staccato για παράδειγμα και αντιστρόφως και αυτό γίνεται από όλους τους εκτελεστές την ίδια στιγμή. Ο συνθέτης πάντα επέμενε ότι οι μεταβάσεις σε ένταση και τρόπο εκτέλεσης πρέπει να διεξάγονται με μέγιστο έλεγχο και διάκριση.
Εδώ μπορείτε να το ακούσετε από ζωντανή εκτέλεση για τέσσερα πιάνα που πραγματοποιήθηκε στο Veldhoven της Ολλανδίας το 2012. Στο πιάνο είναι οι Jeroen Riemsdijk, Tamara Rumiantsev, Sandra και Jeroen van Veen.

Καλή ακρόαση με τα μάτια κλειστά! ■

This Post Has 0 Comments

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Back To Top